Wist je al dat met ingang van komend jaar ook vakantiehuisjes een energielabel moeten hebben en laten zien bij verhuur en verkoop? Tot dusverre was dit nog niet verplicht en van de ruim 90.000 vakantiewoningen blijkt verreweg de meerderheid nog geen energielabel te hebben. Een hele operatie dus. Aangezien wij een supergoed geïsoleerd en gasloos huisje hebben dachten wij goed te zitten met het label. Blijkt helaas niet waar te zijn. Daar zit je dan met je supereco huisje op een supereco park, maar wel met een energielabel D…
Waar zit hem dat nou in? Voor verreweg de meeste eigenaren en ook de beheerder van het park is dit volstrekt onbegrijpelijk. Temeer omdat de beheerder een eerdere (lees: minder goed geïsoleerde) variant van deze huisjes op een ander park heeft staan met een gasaansluiting. En wat denk je? Die huisjes scoren een label B! Volkomen onbegrijpelijk toch?
Tijd om ons te verdiepen in de wereld van de energielabels. Die blijken grofweg uit drie onderdelen te bestaan, die allemaal een bepaalde grenswaarde moeten halen om tot een goed label te komen. De eerste heel belangrijke stap is isolatie. Die moet natuurlijk tiptop in orde zijn. Logisch ook, want alles wat je niet hoeft te verwarmen of koelen scheelt energie. Daarbij speelt ook de kierdichting een belangrijke rol, want alle warmte die je niet kwijtraakt hoef je ook niet opnieuw te maken en scheelt dus weer energie. Het staat, ook volgens ons energielabel, buiten kijf dat ons vakantiehuisje daar geweldig op scoort. Geen koudebruggen en een isolatiepakket waar menig regulier huis jaloers op zou zijn. Wij kunnen dat zelf ook beamen, want het vakantiehuisje was, hoewel veel kleiner, qua wooncomfort een stuk luxer dan de volledig gerenoveerde jaren ’70 woning die we hadden achtergelaten.
Maar dan komt stap twee: de installaties. En daarop gaat het dus mis. Omdat we geen gasaansluiting hebben, hebben we dus ook geen gas-CV-ketel. In plaats daarvan hebben we verschillende systemen: een Flamco installatie die werkt met warmteopslag in zout voor het warme water, een lucht-lucht warmtepomp (oftewel airco) voor de verwarming en koeling van de woonkamer en een elektrische CV-ketel als bijverwarming voor de vloer. En dan scoor je qua installaties zo ongeveer gelijk onderaan het lijstje. Als we nou een warmtepomp hadden, dan zaten we meteen op een label A. Maar ja, tijdens onze zoektocht naar het meest economische en werkbare systeem voor het verwarmen van een vakantiewoning waren we niet echt op een warmtepomp uitgekomen. Het bleek dat de warmtepompen voor zo’n kleine oppervlakte nogal een overkill waren. Daarbij waren ze, toen wij in het huisje gingen wonen, totaal niet verkrijgbaar en bovendien schreeuwend duur. Omdat zo’n warmtepomp dus eigenlijk in verhouding te groot is voor zo’n klein huisje, gaat hij ook heel vaak aan en uit, wat tot meer slijtage in het systeem leidt. Om het nog inzichtelijker te maken, de warmtepomp zou zo’n €12.000 kosten met een terugverdientijd van ruim meer dan 10 jaar ten opzichte van het nu gekozen systeem dat in totaal ongeveer de helft heeft gekost.
Tot slot de derde stap: het aandeel hernieuwbare energie, oftewel zonnepanelen. Daar kunnen we op ons park kort over zijn, dat is er niet. Het park ligt midden in een bos en de beheerder ziet daar nog mogelijke risico’s. Gelukkig is hij wel bereid met ons te onderzoeken of er wellicht toch mogelijkheden zijn tot plaatsing van zonnepanelen op een manier die zowel veilig als verzekerbaar is. Dus daar gaan we nog met elkaar op onderzoek uit.
Alles bij elkaar opgeteld kom je dus met alleen een supergoed en fancy geïsoleerd huisje dus nog niet op een label A en dat zit hem dus in de installaties. Maar nu komt het mooie. Op basis van het energielabel D dat we nu hebben zouden we met de installaties die we hebben een ronduit astronomisch verbruik moeten hebben van 281,71 kWh/m2 per jaar. Dat komt met 58m2 neer op een totaalverbruik van 16.339 kWh! Echt bizar veel. En nu komt het mooiste: dat hebben we dus ook helemaal niet gebruikt. We zitten op minder dan een derde daarvan, iets meer dan 5000kWh over het jaar dat we daar permanent met zijn vijven hebben gewoond. En drie keer raden waarmee een dergelijk verbruik overeenstemt? Precies, met een A-label. Eerlijk gezegd zakt daar mijn broek toch wel van af.
Natuurlijk hebben we dit besproken met de energieprestatieadviseur. Die was ook geschrokken wat de impact was van de installaties op het label bij zo’n goed huisje. Maar, zei hij er wel bij, het label is ontwikkeld op de gemiddelde mens die niet oplet en die niet zijn best doet om zuinig te doen. Het label is ontwikkeld zodat echt iedereen, hoe onzuinig ook, bij een A-label nog een verbruik heeft dat binnen de perken blijft. Oké, dat snap ik ook nog wel en weet ook dat wij niet representatief zijn. Maar nu komt er nog een mooie. De parkbeheerder heeft op basis van daadwerkelijk verbruik van alle huisjes met alle systemen een overzicht gemaakt, en daar is totaal geen lijn uit te trekken welk huisje nu zuiniger was. Het blijkt wel dat het zuinigste huisje een warmtepomp (en dus label A) heeft. Maar ook dit huisje heeft niet zodanig veel minder gebruikt dat dit een verschil van 3 letters zou rechtvaardigen. Tegelijkertijd waren wij met zijn vijven bijvoorbeeld weer veel zuiniger dan de paar andere huisjes met een warmtepomp.
Al met al blijkt hieruit maar weer dat ook met de gewijzigde manier van het vaststellen van een energielabel het toch vooral een papieren exercitie blijft. En dat het uiteindelijke verbruik toch vooral van individuen en hun specifieke gewoontes afhangt. Begrijp me niet verkeerd, ik vind het heel erg goed dat er normen worden gesteld aan isolatie en installaties. Er moet namelijk heel veel gebeuren om het energieverbruik omlaag te krijgen. Immers, wat je niet verbruikt hoef je ook niet op te wekken. Maar ik kan er werkelijk waar met mijn verstand niet bij dat modernere huisjes op een gasloos park (wat toch de toekomst zou moeten zijn) een slechter energielabel hebben dan de minder goede eerdere versies op een park met een gasaansluiting. Daar gaat voor mijn gevoel dan toch echt iets mis. Als het dan ook nog eens niet te onderbouwen is met de daadwerkelijke gebruikscijfers begint het toch te knagen…
Maar goed, we doen er niets aan en hebben stof tot nadenken voor de toekomst. Voor nu weten we zelf dat we een heel mooi en goed geïsoleerd huisje hebben dat erg weinig verbruikt en waar mensen heerlijk comfortabel kunnen verblijven. Dat is uiteindelijk het belangrijkste. En dat we samen met de beheerder aan de slag gaan om te kijken hoe we het park nog duurzamer kunnen krijgen.